مهر و مهرگان
واژۀ مهر در اصل به واژۀ مشترک هند و ایرانی *miθra (اسم خنثی) برمی گردد که احتمالا در همان زمان صورت مذکر تشخص یافتۀ ایزد میترا را یافت. این ویژگی در ودا قابل پی گیری است چون هم صورت mitra (اسم خنثی) و Mitra (اسم مذکر) به کار رفته است. در اوستا صورت miθra «ایزد میثرا» (اسم مذکر) کاربرد دارد. نخستین بار آنتوان میه (A.Millet) این واژه را به «پیمان» معنا کرد و به دنبال او پاول تیمه (P. Thieme) پژوهشی جامع از این معنی ارائه کرد. گرشویچ (Gershevitch) هم از این نظرات دفاع کرد. در برابر آنان لنتس (Lentz) معنی « احترام، دین داری» را در ارتباط با اجرای مراسم آیینی و دینی و رعایت حقوق همسایه مطرح کرد. دلیل او بیشتر واژۀ فارسی «مهر» در معنی امروزی آن «محبت و دوستی» است که با معنای سنتی آن در هندی کهن به معنی «دوست» مطابق است. اما تیمه تحول معنایی پیمان > پیمان داری> دوستی را مطرح می کند، به عبارتی آنچه که پیمان را نگه می دارد به «دوستی» می انجامد. اما لنتس این مفهوم حقوقی را برای آن دوران ها کمی دور از ذهن می پندارد و به بند 116 مهر یشت استناد .... ادامه مطلب